Crevne infekcije prete!

Izvor: Centar za prevenciju i kontrolu bolesti Zavoda za javno zdravlje Pančevo

Informaciju o prevenciji oboljevanja od crevnih infekcija prouzrokovanih hranom, koje su moguće u ovim vrelim letnjim danima, pripremio je Centar za kontrolu i prevenciju bolesti Zavoda za javno zdravlje Pančevo.

CREVNE ZARAZNE BOLESTI

Posmatrajući udeo Crevnih zaraznih bolesti prema strukturi obolevanja od zaraznih bolesti u Južnobanatskom okrugu u toku 2014. godine zapažamo da zauzimaju drugo mesto sa učešćem od 5,94% i 599 prijavljenih obolelih sa incidencijom od 203.93 koja je 17,1% manja u odnosu na 2013. godinu kada je iznosila 246.14 i 15,1% niža u odnosu na petogodišnji prosek koji iznosi 240,17.
Značajne razlike u visini incidencije pokazuju Crevne zarazne bolesti po opštinama Južnobanatskog okruga. Najviša incidencija je registrovana u opštini Opovo (306.49) isto kao i 2013. godine dok je najniža registrovana u opštini Bela Crkva (92.11), za razliku od 2013. godine kada je to bila opština Kovačica (94.96).
Ako posmatramo šest meseci 2015. godinu broj obolelih pod dijagnozom Salmonelozis bilo je 19 za 27% manje nego 2014. godine u istom posmatranom periodu (26) za teritoriju JBO.
Do Jula meseca 2015. godine, iz ove grupe bolesti, na teritoriji JBO prijavljene su dve epidemije. Jedna porodična epidemije Salmonele u Vršcu sa 4 obolele osobe, uzrok epidemije je upotreba termički ne obrađenih jaja u domaćoj režiji, i jedna epidemija u Kovinu sa 4 obolelih, gde je najverovatnije uzrok nastanka epidemije služen majonez od termički ne obrađenih jaja u kiosku brze hrane.

SALMONELOZA

Salmoneloza je oboljenje uzrokovano brojnim tipovima bakterije Salmonele koje su pre svega patogene za životinje, a u manjoj meri za čoveka i daje kliničku sliku – povišenu temperaturu, prolive, bolove u trbuhu, mučninu i ponekad povraćanje.
Rasprostranjenost: Svuda u svetu.
Rezervoar: Domaće i divlje životinje, kućni ljubimci kao iguane, kornjače, ribe, ptice, mačke, ljudi oboleli od salmonele, oni koji se oporavljaju posle bolesti, kliconoše kao i klinički neprepoznati bolesnici.
Način prenošenja:
Upotrebom termički dovoljno ne obrađenih (nedovoljno dugo na određenoj temperaturi kuvane, pečene…..) namirnica poreklom od inficiranih životinja ili namirnice koje su naknadno kontaminirane pre pripreme za termičku obradu ili pre njihovog serviranja. Najčešće je to zagađena hrana -sirova piletina i proizvodi od termički neobrađene piletine, jaja, proizvodi od termički neobrađenih jaja, nekuvano mleko i proizvodi od takvog mleka ili kontaminirana voda. Hrana se može zaraziti prilikom njene obrade- pečena piletina, meso, voće, povrće koje je seckano na kontaminiranim površinama a koje su korišćene prethodno za tranžiranje zaražene termički neobrađene namirnice, ili rukama lica koja su pripremala hranu a koje su kliconoše.
Inkubacija: Od 6-27 sati, obično 12-36 sati.
Osetljivost: Opšta.
Mere suzbijanja:
• Edukacija ljudi koji profesionalno rade sa namirnica:
• Pranje ruku pre, u toku i posle pripreme hrane (toplom vodom i sapunom).
• Čuvanje pripremljene hrane u frižideru u malim porcijama (salmonele se brzo razmnožavaju na sobnoj temperaturi, u mlakim jelima, u neohlađenim pudinzima, kremovima……)
• Dovoljno dugo kuvati sve namirnice životinjskog porekla, živina, svinjetina, mleveno meso, jaja i kremovi od jaja (salmonele ubija visoka temperatura i mora biti viša od 70° C).
• Konzumirati pasterizovane mleko i mlečne proiuzvode.
• Zaštititi hranu od insekata, najčešće muva
• Obavezan zdravstveni pregled lica zaposlenih na poslovima proizvodnje, prometa i usluživanje životnih namirnica.
• Isključivanje sa rada lica sa prolivima.

PREVENCIJA:

• PERITE RUKE obavezno nakon korišćenja toaleta, ukoliko menjate pelene, pre pripremanja i konzumiranja hrane, nakon kontakta sa životinjama i njihovim okruženjem.

• IZBEGAVAJTE konzumiranje nekuvanog mesa, termički neobrađenih jaja (nikada ne pripremati poslastice od termički neobrađenih jaja), nekuvanog mleka, nepasterizovane mlečne proizvode i nepasterizovane sokove.

• SPREČITE naknadnu kontaminaciju termički obrađene hrane (radne površine, pribor i ruke osobe koja priprema hranu moraju biti dobro oprane, paziti da posuđe i kuhinjski aparati koji su upotrijebljeni za rad sa sirovim namirnicama ne dolaze u dodir sa gotovim jelima).

• PRI KUPOVINI NAMIRNICA važna je kontrola datuma pripreme namirnice, rok trajanja, a meso, riba i morski plodovi moraju biti dobro zapakovana. Jaja treba kupovati samo ona koja su neoštećene ljuske.

• ČUVATI hranu uvek u frižideru.

Mr sci med. dr Slađana Tomić