Kako bi se sprečilo dalje ugrožavanje životne sredine i racionalizovala eksploatacija prirodnih resursa poslednjih decenija nasuprot modelu linearne ekonomije razvija se model cirkularne ili kružne ekonomije.

Sa idejom da sagleda uslove, potrebe i moguće prepreke u razvoju i primeni ovih novih modela poslovanja i ohrabri lokalne zajednice, javno-komunalna preduzeća, preduzetnike i preduzetnice, mala i srednja preduzeća, udruženja i druge zainteresovane aktere da započnu transformaciju ka cirkularnoj ekonomiji, udruženje „Inženjeri zaštite životne sredine“ iz Novog Sada, u sklopu projekta Zeleni inkubator, uradilo je istraživanje u 40 opština i gradova u Republici Srbiji.

Pančevo je jedna od lokalnih samouprava koja je bila uključena u analizu, a rezultati i preporuke za socioekonomskim razvoj zajednice zasnovanim na principima cirkularne ekonomije objedinjeni su u publikaciji „Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u Pančevu.“

Administrativni centar Južnobanatskog upravnog okruga, grad Pančevo prema stepenu razvijenosti spada u I grupu lokalnih samouprava, onih iznad republičkog proseka.

Pančevo ima dve industrijske zone, severnu i južnu, površine 1.780 ha, a trenutno je u upotrebi 97% raspoloživog prostora. Broj aktivnih privrednih subjekata u 2020. godini bio je 6.755, od toga 1.618 čine privredna društva, a 5.317 preduzetnici/e. Najznačajnije industrijske delatnosti na teritoriji grada su: bazna hemijska industrija, prerađivačka hemijska industrija, prerada nafte i naftnih derivata, metalska i elektroindustrija, prehrambeno-prerađivačka industrija, prerada nemetalnih minerala, industrija kože, obuće i tekstila, industrija građevinskog materijala.

U sektoru upravljanja komercijalnim i industrijskim otpadom, zastupljeno je aktivno sakupljanje papirnog, plastičnog, metalnog, drvenog i staklenog otpada od strane privatnih preduzeća koja su licencirana za obavljanje ovih poslova. Postoje i znatni kapaciteti postrojenja za sakupljanje i preradu električnog i elektronskog otpada.

Upravljanje komunalnim otpadom još uvek nije objedinjeno, što je otvorena prilika da se u narednom periodu planiranja i razvoja bar u pojedinim segmentima primene cirkularni poslovni modeli. Prema podacima javno-komunalnog preduzeća koje pokriva najveći deo teritorije Pančeva, u 2020. godini sistemom primarnog razvrstavanja izdvojeno je svega 678 tona reciklabilnog otpada, odnosno 7,54% procenjene ukupne mase reciklabilnog otpada u prikupljenom čvrstom komunalnom otpadu.

Zaključci istraživanja ukazuju, kao i u drugim gradovima i opštinama u Srbiji, da je i u Pančevu neophodno unaprediti i razviti sistem redovnog praćenja nastanka i tokova otpada što bi omogućilo profilisanje poslovnih modela cirkularne ekonomije, oslonjenih na upotrebu otpada kako bi se kreiralei poslovne šanse.

Takođe, neophodno je i u budućim dokumentima lokalnih javnih politika predvideti mere i aktivnosti kojima bi se stvorili uslovi za razvoj cirkularne ekonomije, a kako su prethodna strateška dokumenta u Pančevu istekla, stvara se idealna prilika za ugrađivanje principa cirkularne ekonomije i njenih elemenata u lokalne strateške dokumente i planove prilikom obnove starih i izrade novih strateških dokumenata.

Istraživanje u okviru projekta „Zeleni inkubator“ sprovedeno je u saradnji sa lokalnim akterima i stručnjacima u oblastima cirkularne ekonomije i upravljanja otpadom. Svaka studija koja je izrađena sadrži kraći edukativni deo, sa osnovnim informacija o cirkularnoj ekonomiji, zatim analizu strateškog i regulatornog okvira za sprovođenje cirkularne ekonomije od Evropske unije do lokalnog nivoa, i na kraju deo specifičan za konkretnu opštinu ili grad, u kome je dat prikaz socio-ekonomskog i pravno-institucionalnog konteksta, analiza sistema upravljanja industrijskim i komercijalnim otpadom i analiza sistema upravaljanja komunalnim otpadom.

Publikacija „Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u Pančevu“ dostupna je na zvaničnom sajtu Koalicije 27 i na sajtu udruženja “Inženjeri zaštite životne sredine” i u njoj lokalna preduzeća, preduzetnici i preduzetnice i ostali zainteresovani mogu pročitati šta je potrebno uraditi ukoliko planiraju da model cirkularne ekonomije implementiraju u svoje poslovanje.

Završna studija koja sublimira rezultate do kojih su istraživački timovi došli tokom skoro trogodišnjeg rada na analizi ukupno 40 gradova i opština, a pre svega mogućnosti i izazova sa kojima se jedinice lokalne samouprave i zainteresovani akteri konkretne zajednice suočavaju kada model cirkularne ekonomije pokušavaju da primene u praksi može se takođe preuzeti na sajtu Koalicije 27 i sajtu udruženja “Inženjeri zaštite životne sredine”.

Pančevo je jedna od lokalnih samouprava koja je bila uključena u analizu, a rezultati i preporuke za socioekonomskim razvoj zajednice zasnovanim na principima cirkularne ekonomije objedinjeni su u publikaciji „Polazne osnove za tranziciju ka cirkularnoj ekonomiji u Pančevu.“