Mali labud – retki gost na zimovanju u Barandi

Već godinama, tokom redovnog sezonskog brojanja ptica, u opštini Opovo se beleži prisustvo retkih vrsta.

Nakon što je prošle godine u selu Sakule zabeleženo prisustvo izuzetno retke vrste ptica, male lisaste guske, ove godine je u Barandi uočeno jato od 60 jedinki, podjednako retke vrste malog labuda. Redovno zimsko brojanje ptica vodenih staništa na ovom terenu sprovedeno je u organizaciji Biroa za istraživanje vodenih ptica (Wetlands International), kao deo jednog od najstarijih i najmasovnijih akcija popisa ptica na svetu koja se sprovodi još od 1967. godine. Cilj je sakupljanje podataka o brojnosti i promenama u populacijama ptica u vodenim staništima, kako bi se odredila najvažnija područja za njihov opstanak i pripremila strategija zaštite.

Mali labud (Cignus columbianus) ne posmatra se i prati prvi put na ovom području. Još tokom januara 2016, na Pečenoj slatini u Barandi zabeleženo je jato od dvadesetak jedinki. Iste godine u novembru, na istoj lokaciji uočeno je njih osam, kao i četiri jedinke u decembru 2019.

Mali labud se od rasprostranjenijeg labuda grpca, koji se gnezdi kod nas, i velikog labuda, takođe našeg zimskog gosta, razlikuje po karakterističnom kljunu koji je žut u korenu i crn iznad nosnica do kraja kljuna. Ova vrsta se gnezdi u severnim tundrama uz Arktički okean, a u Evropu dolazi samo tokom migracija i zimovanja.

I prošle zime na teritoriji opštine Opovo, koja se prostire južnim delom Srednjeg Potamišja, zabeležene su dve retke vrste. Tokom brojanja ptica na Tamišu kod Opova, uočena je crvena lunja, retka gnezdarica Vojvodine, iz reda grabljivica, prepoznatljiva po račvastom repu. U periodu seobe posmatrana je širom zemlje, dok zimi nije zabeležena, tako da je ovaj nalaz, po mišljenju ornitologa, značajan. Tada je takođe u akvatoriji ribnjaka u Sakulama, zabeležena još jednu retkost – mala lisasta guska. Ona se inače gnezdi na severu Azije, migrira na jug Evrope gde provodi zimu, a našu zemlju preleće u manjim jatima. Pojedinačno, ili u malom broju dolazi ovde sa velikim lisastim guskama na zimovanje, ili se zadržava tokom migratornog preleta.

Nešto više od decenije predeo od Jaše Tomića do Opova je u proceduri zvaničnog proglašenja kao Predela izuzetnih odlika „Potamišje”. Stručnjaci kažu da je bogatstvo ornitofaune samo deo izuzetnog biodiverziteta Potamišja, te da je postalo već „nepristojno” govoriti o potrebi njegove zaštite.

„Nestaju nam izuzetno značajna prirodna staništa kao što su pašnjaci, autohtone poplavne šume vrbe, slatine i zamočvarena staništa i sve je to uglavnom rezultat uticaja čoveka. Od početka izrade studije prošlo je već skoro 13 godina, a na osnovu mojih istraživanja, brojna staništa duž Tamiša od Sakula do Opova, u velikoj su meri devastirana u odnosu na prethodnu deceniju. Nestale su brojne kolonije, smanjene su gnezdeće populacije i ako se ovaj trend nastavi nećemo imati šta da zaštitimo”, upozorava ornitolog Čeda Vučković.

Već godinama, tokom redovnog sezonskog brojanja ptica, u opštini Opovo se beleži prisustvo retkih vrsta.