PANČEVO: Manastir Vojlovica

Prema predanju, manastir sa crkvom posvećenom Sv. arhanđelima Mihailu i Gavrilu kod Pančeva, osnovao je despot Stefan Lazarević.

Pretpostavlja se da je jedna od šest povelja, koje je despot Stefan izdao raznim manastirima 1405. i povelja o osnivanju Vojlovice. Najstariji pisani pomen nalazi se na kraju prve stranice Zbornika Božidara Vukovića, štampanog u Veneciji 1536-8. i glasi „Ja grešni jeromonah Partenije, iguman manastira Vojlovice, kupio sam ovu knjigu … 7050. godine od stvaranja sveta a 1542. godine od rođenja Hrista“. Jednobrodnoj crkvenoj građevini sa polukružnom oltarskom apsidom, pravougaonim pevničkim prostorima, osmostranim kubetom nad naosom i slepim kubetom nad pripratom, dozidana je 1752, za vreme igumana Pajsija Milutinovića, još jedna priprata. Prilikom izgradnje visokog baroknog zvonika sa delom nove priprate 1836. zapadni zid Pajsijeve priprate je uklonjen. Baroknom izgledu crkve, pored karakterističnog zvonika, doprinosi i niz polukružnih arkada na stubićima iznad kordonskog venca na Pajsijevoj priprati. Krajem XVIII veka, za vreme igumana Joanikija Miljkovića, izgrađeni su konaci, oslikani unutrašnji zidovi hrama i načinjen visoki barokni ikonostas, kome se kao autor pominje moler Aksentije iz Pančeva.

U periodu od 1964. do 1987. manastir je bio neaktivan zbog okruženja Rafinerijom nafte Pančevo. Obnova i rekonstrukcija, započete 1987. a završene 1991, udahnule su mu život.

Prema predanju, manastir sa crkvom posvećenom Sv. arhanđelima Mihailu i Gavrilu kod Pančeva, osnovao je despot Stefan Lazarević.