PANČEVO: Oko 30 žena godišnje umre od raka dojke

Prema podacima pančevačkog Zavoda za javno zdravlje, u Južnobanatskom okrugu  godišnje 172 žene obole i 80 umre od raka dojke. U Pančevu od 80 do 90 žena oboli i oko 30 izgubi bitku sa ovom bolešću. Najviše obolelih u našem okrugu registrovano je u uzrastu od 60 do 69 godina, zatim od 50 do 59, dok je najranije dijagnostikovani rak dojke bio u uzrastu od 25 do 29 godina.

Prema broju umrlih žena, naša zemlja se nalazi među zemljama sa visokom stopom mortaliteta, iz razloga kasnog otkrivanja karcinoma dojke. Rak dojke se najčešće otkrije kada je njegova veličina preko 2 cm, sa već postojećim bližim ili udaljenim metastazama. Preporuke su da se rak dojke otkrije u ranoj fazi kada su promene nepalpabilne, odnosno neopipljive, ili kada je veličina tumora manja od 1 cm. Kada se rak dojke otkrije u ranoj fazi uz adekvatnu dijagnostiku i lečenje, šanse za izlečenje i produžetak života su daleko veće nego u slučajevima kada se ova bolest otkrije u kasnoj fazi.

Prema Kalendaru javnog zdravlja 20. mart se obeležava kao Nacionalni dan borbe protiv raka dojke. Cilj kampanje je da se skrene pažnja na rasprostranjenost ove bolesti, na podizanje svesti o značaju prevencije i ranog otkrivanja raka dojke, kao i o palijativnom zbrinjavanju osoba obolelih od ove bolesti

Zavod za javno zdravlje Pančevo saopštava da je rak dojke vodeća maligna bolest kod žena kako u razvijenim tako i u zemljama u razvoju. Najveći broj umrlih od raka dojke javlja se u zemljama u razvoju zbog dijagnostikovanja raka dojke u kasnoj fazi, uglavnom zbog nedostatka svesti o potrebi ranog otkrivanja, kao i zbog nedostatka resursa u zdravstvenom sistemu. Prema podacima Registra za rak, Instituta za javno zdravlje Srbije, u 2014. godini, ukupan broj novootkrivenih slučajeva raka dojke kod žena u Srbiji bio je 3690, dok je standardizovana stopa incidencije iznosila 53.3 na 100.000. Ukupan broj smrtnih slučajeva od raka dojke kod žena iznosio je 1648, dok je standardizovana stopa mortaliteta bila 19.7 na 100.000. Najveći broj obolelih žena i u našoj zemlji jeste starosti od 50 do 65 godina života, ali se trend porasta broja obolelih spušta prema mlađem godištu.

Najčešće pominjani rizikofaktori za nastanak ove bolesti jesu: nasledne predispozicije, rana prva menstruacija, kasna menopauza, nerađanje dece ili rađanje dece u kasnijoj životnoj dobi, nedojenje dece, hormonska terapija, nepravilna ishrana, nedovoljna fizička aktivnost, gojaznost, konzumiranje alkohola, duvana.

Imajući u vidu visoku verovatnoću preživljavanja i bolji kvalitet života žena kod rano otkrivenog karcinoma dojke veoma je važno sprovoditi:

• Samopregled dojke, koji svaka žena u generativnom periodu treba da radi jednom mesečno.
• Kod žena mlađih od 50 godina sprovodi se preventivni klinički pregled kod izabranog ginekologa jednom godišnje.
• Posle kliničkog pregleda primenjuje se ultrazvuk, a u indikovanim slučajevima i mamografija.
• Kod žena starijih od 50 godina, najznačajniji način ranog otkrivanja raka dojke je sprovođenje organizovanog skrining programa.

Organizovani skrining raka dojke u 2017. godini u Srbiji, sprovodi se na teritoriji 35 domova zdravlja, kao i radom mobilnih mamografa na terenu.

Sa teritorije Južnobanatskog okruga organizovani skrining program ranog otkrivanja raka dojke sprovodi se samo u Pančevu. Od 2014. do 2016.godine urađeno je 4104 mamografije,  otkriveno je 17 karcinoma, 40 benignih promena i 108 sumnjivih nalaza kod kojih je u toku dodatna dijagnostika prema Vodiču dobre kliničke prakse.

ZJZPA ističe kako je potrebno je da žene posmatraju svoje dojke, obrate pažnju na izgled, oblik i veličinu dojki, promene na njima, boju kože, izgled bradavica, pojavu iscedaka ili sličnih promena. Neophodno je  da se žene, ukoliko primete bilo kakvu promenu, odmah jave lekaru.

U Južnobanatskom okrugu  godišnje 172 žene obole i 80 umre od raka dojke. U Pančevu od 80 do 90 žena oboli i oko 30 izgubi bitku sa ovom bolešću. Najviše obolelih u našem okrugu registrovano je u uzrastu od 60 do 69 godina, zatim od 50 do 59, dok je najranije dijagnostikovani rak dojke bio u uzrastu od 25 do 29 godina.