Prvi međunarodni aerodrom u Kraljevini SHS bio u Pančevu: Sto godina od prvog noćnog leta

Prvi međunarodni aerodrom u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca nalazio se u Pančevu. Počeo je da radi u martu 1923. godine i bio je deo redovne putničke avio linije od Pariza do Istanbula. Ušao je u istoriju svetskog vazduhoplovstva zbog prvog noćnog međunarodnog putničkog leta koji se dogodio pre tačno sto godina između 9. i 10. septembra.

U noći 9. septembra 1923. godine iz Bukurešta je poleteo avion koji je na Pančevački aerodrom stigao posle pet i po sati. Već sutradan krenuo je iz Pančeva putnički avion kompanije Franko – Rumen i sleteo u Bukurešt nešto pre ponoći. Bila je to revolucija u avio saobraćaju jer do tada nije bilo međunarodnih putničkih noćnih letova.

Pre toga trebalo je osvetliti celu maršutu reflektorima na određenoj udaljenosti i modifikovati avion za noćni let.

„Prvi putnici bili su direktor avio kompanije Franko – Rumen, inženjer koji je postavio acetilenske reflektore, pilot i navigator. Ti avioni su bili drveni, pokriveni platnom. U njima ništa nije moglo da se čuje od buke“, objašnjava Dragana Ružić iz Zavoda za zaštitu spomenika kulture Pančevo, autorka knjige „Od slave do zaborava“.

Sve je počelo kao nadmetanje sa čuvenim Orijent ekspresom koji je brže stizao od Pariza do Istambula jer su avioni gubili prednost koju danju ostvare. Pravili su pauzu u Pančevu, piloti su spavali u Beogradu i ujutru nastavljali let.

Uvođenje noćnog leta skratilo je putovanje avionom od Pariza do Istanbula i obezbedilo neophodnu prednost nad železnicom.

Pančevački aerodrom ušao je u istoriju ne samo zbog prvog noćnog leta već i kao prvi međunarodni aerodrom u tadašnjoj Kraljevini Srba Hrvata i Slovenaca. Otvoren je početkom 1923. godine kao deo redovne linije Pariz – Istanbul dok se ne završi Beogradski aerodrom.

Tu su organizovani dnevni letovi koji su počeli 25. marta, prvi međunarodni letovi na liniji Pariz-Bukurešt preko Pančeva.

„Prethodno je bilo iz Arada, dok se nije prebacilo na Pančevo, i onda su ti čuveni noćni letovi započeti od septembra. Avio karte su u to vreme bile jako skupe. Tu je bilo i vrlo malo putnika. Neki avioni su imali 4, neki 8, a neki 12 sedišta. Putnici su bili bogati poslovni ljudi, diplomate, špijuni…“, navodi Dragana Ružić .

U početku je tu i dalje bio pašnjak, a kada im se da zvučni signal, meštani su sklanjali stoku da avion sleti.

Naknadno su izgrađeni odgovarajući objekti i poravnat teren, a pančevački aerodrom korišćen je kao deo prve međunarodne putničke linije do 1927. godine kada je završen Beogradski aerodrom u naselju Bežanija.

Prvi međunarodni aerodrom u Kraljevini Srba, Hrvata i Slovenaca nalazio se u Pančevu. Počeo je da radi u martu 1923. godine i bio je deo redovne putničke avio linije od Pariza do Istanbula. Ušao je u istoriju svetskog vazduhoplovstva zbog prvog noćnog međunarodnog putničkog leta koji se dogodio pre tačno sto godina između 9. i 10. septembra.