Pšenici prija beli pokrivač

Snežne padavine koje se najavljuju povećaće sadržaj vlage u površinskom sloju svojim otapanjem i zaštitiće useve ukoliko se temperatura naglo bude u minusu.

Iako je kraj januara, južnobanatska polja su bila pod snegom samo jedan dan. Sada su dobrodošle nove padavine, kao i temperature oko nule, jer je zemljište dovoljno vlažno u površinskom sloju. Ako temperature budu ekstremno niske, to može da utiče na razvoj biljaka, napominju u Savetodavnoj službi Istrživačko-razvojnog Instituta „Tamiš” d. o. o. Pančevo, koji pokriva teritorije opština Alibunar, Kovačica, Pančevo i Opovo. Inače, snežni pokrivač je odličan izolator, dodaju u institutu i dobro bi bilo da je njegova visina najmanje deset centimetara.

„Na hladno vreme reaguju i biljke zavisno od dubine setve koja se za ozima strna žita preporučuje na četiri centimetra, a formiranjem čvora bokorenja na dva ispod površine zemlje. Rast i razvoj useva u proleće, tako se odvija bez posledica od izmrzavanja u uslovima ekstremno niskih temperatura tokom zime. Sneg koji se najavljuje povećaće sadržaj vlage u površinskom sloju svojim otapanjem i zaštitiće useve ukoliko se temperatura naglo spusti u minus” ocenjuje za „Politiku” Bogdan Garalejić, poljoprivredni savetodavac Istraživačko-razvojnog Instituta „Tamiš” Pančevo.

U četiri opštine Južnog Banata u jesen 2022. posejano je 28.500 hektara ozime pšenice, ozimi ječam  je zastupljen na 3.500 hektara, ostala strna žita na oko 350, a čak 8.000 hektara zauzima uljana repica. Povećanje površina pod ozimom pšenicom je primetno u odnosu na prethodne godine, na šta je, komentarišu stručnjaci, uticala cena, ali i  sigurnost proizvodnje, gde se uticaj sušnih godina i visokih temperatura, pokazao najmanje izražen na budući rod, pa i neophodnost proširenja plodoreda zbog stagniranja prinosa i problema u proizvodnji kod suncokreta.

Takođe, zbog cene, a opet i zbog sigurnosti proizvodnje, na oranicama četiri opštine primetno je veliko povećanje površina pod uljanom repicom. Pšenice su, bez obzira na kišovit kraj avgusta i ceo septembar prošle godine, sa ukupno 250 litara padavina po kvadratnom metru, u nekim delovima sejane u suv površinski sloj. Zato je, napominje Garalejić, nicanje bilo neujednačeno, ali je topla jesen sa dovoljno padavina za rast i razviće, doprinela trajanju vegetacije koja se nije zaustavljala ni sa početkom kalendarske zime i još uvek traje. Pšenica nema neophodnu fazu mirovanja, ističe naš sagovornik, i to je uticalo na intenzivan razvoj sekundarnih stabala kojih ima u proseku dva do četiri po jednoj biljci. Usevi su zeleni i razvili su se sekundarni korenovi.

„Ovo nije pogubno za pšenicu, ali je neophodno da se vegetacija zaustavi. Jednostavno, faza rasta i razvića, koja je karakteristična za prolećni period, odvijala se sada. Imali smo i ranije ovakvih slučajeva, na primer 2018. godine, kada je vegetaciju zaustavila temperatura od minus 19 stepeni Celzijusa, ali sa snežnim pokrivačem od desetak centimetara. Biljke su bile bez oštećenja, a neke su zbog suve jeseni iznikle ispod snega. Još topliji je bio kraj januara 2021. sa višednevnom golomrazicom, bez snežnog pokrivača, što je uz suvu zemlju dovelo do gubitka listova, koji su se kasnije regenerisali, a prinos bio nešto niži od prosečnog”, napominje Garalejić.

Snežne padavine koje se najavljuju povećaće sadržaj vlage u površinskom sloju svojim otapanjem i zaštitiće useve ukoliko se temperatura naglo bude u minusu.