Da li Srbiji ponovo preti epidemija malih boginja?

U većini zemalja u regionu, a i šire registrovano je prisustvo virusa malih boginja. U Hrvatskoj je prošle sedmice proglašena epidemija nakon što je registrovano najmanje 35 obolelih.

Prisustvo virusa morbila i dalje se registruje u Bosni i Hercegovini, Makedoniji, Bugarskoj i Rumuniji. Postavlja se pitanje da li postoji mogućnost da se ova zarazna boleset prenese i na područje Srbije. Naši stručnjaci upozoravaju da postoji velika mogućnost da osobe koje borave u tim zemljama, u fazi inkubacije, doputuje u Srbiju i prenese tu izuzetno zaraznu bolest i na naše područje.

Ono što je sada najbitnije i što epidemiolozi naglašavaju, to je da treba nastaviti sa dobrim trendom imunizacije MMR vakcinom koji je u porastu i koji trenutno iznosi 94,3 odsto. Kako bi se postigao zaštitni nivo kolektivnog imuniteta koji štiti sve nas od opasnih morbila, ovaj procenat treba da iznosi 95 odsto.

Od oktobra 2017. godine, kada su potvrđeni prvi slučajevi zaključno sa avgustom 2019. godine na teritoriji Srbije, uključujući i teritoriju nadležnosti Zavoda za javno zdravlje Kosovska Mitrovica, registrovano je ukupno 5.798 slučajeva malih boginja i 15 smrtnih ishoda koji se mogu dovesti u vezu sa ovom infekcijom.

U prethodnoj godini, prema dosad objavljenim podacima, u evropskom regionu SZO prijavljeno je 82.596 slučajeva morbila u 47 od 53 zemlje. Ukupno su bila 72 smrtna ishoda, što je najveći broj u poslednjoj deceniji, odnosno 15 puta više u odnosu na 2016. godinu, a tri puta u odnosu na 2017. godinu.

Male boginje najteže su pogodile Ukrajinu u prvom polugodištu 2018. godine, dok je Srbija prijavila najveći broj smrtnih slučajeva povezanih sa tim zaraznim oboljenjem.

Kako se prenose

Male boginje (Morbili) su jedna od najzaraznijih infektivnih bolesti koju prouzrokuje virus malih boginja (Morbillivirus) iz porodice Paramikoviridae.

Virus se prenosi kapljičnim putem, u direktnom kontaktu sa respiratornim izlučevinama zaražene osobe, a ređe sveže kontaminiranim predmetima.

Čovek je jedini prirodni domaćin i rezervoar virusa malih boginja. Virus je relativno osetljiv u spoljašnjoj sredini, na predmetima i površinama preživljava najviše do dva sata.

Inkubacija najčešće traje 10 do 12 dana, ali može varirati od 7 do 21 dan. Prosečno prođe 14 dana od izloženosti virusu do pojave osipa.

Imunizacija je najvažnija i najefikasnija zaštita i ona se sprovodi MMR vakcinama koje se daje u drugoj godini života, pri čemu je važno da dete bude potpuno zdravo kada se vakciniše.

Osim malih boginja, MMR vakcina štiti i od druge dve virusne bolesti: crvenke (rubeolus) i zaušaka (mumpsa).

Prvi simptomi

Temperatura koja postepeno raste, malaksalost, umor, neraspoloženje, gubitak apetita često praćen povraćanjem i dijarejom. Učestalo povraćanje ponekad je praćeno jakim bolovima u trbuhu, najčešće u predelu slepog creva.

U većini zemalja u regionu, a i šire registrovano je prisustvo virusa malih boginja. U Hrvatskoj je prošle sedmice proglašena epidemija nakon što je registrovano najmanje 35 obolelih.