Prvi Balkanski festival filmske režije od 10. do 14. juna u Beogradu

Svaka od tri festivalske selekcije – Buđenje Balkana, Misterije filma i Povratak žanru – predstaviće pažljivo odabranu takmičarsku selekciju od po 8 filmova. U konkurenciji se nalaze ostvarenja reditelja različitih generacija – od debitantskih radova novih talenata, do filmova iskusnih autora koji nastavljaju da istražuju granice filmske forme, jezika i izraza. Osnivači festivala su Darko Bajić, koji je i umetnički direktor manifestacije, Uroš Tomić (programski direktor festivala) i Darja Bajić (direktorka festivala).

Umetnički direktor festivala Darko Bajić je povodom osnivanja ove manifestacije izjavio: „Danas se reditelj nalazi i pred novim slatko -gorkim iskušenjima nove tehnologije. Ako je odbaciš, ona će te prevazići, ali ako je bezrezervno prihvatiš, ona će te pretvoriti u realizatora replikanta koji proizvodi audiovizuelne sadržaje. Moramo biti spremni da iskoristimo veštačku inteligenciju i da ne dozvolimo da ona iskoristi umetnike.“

Glavni takmičarski program „Buđenje Balkana“ predstavlja hrabre i snažne glasove i vizije savremenog balkanskog filma. Fokusiran na igrane filmove, program okuplja dela priznatih autora i nova ostvarenja reditelja u usponu — donoseći najautentičnije filmove proteklog perioda, bilo da zrače stilskom smelošću ili da nas osvajaju snagom priče i dubinom autorskog pogleda. Selekciju svake festivalske edicije bira jedan gostujući reditelj sa Balkana, čime se obezbeđuje svež i ličan uvid u savremenu filmsku scenu regiona. Glavna nagrada nosi ime Živojina Žike Pavlovića, jednog od najznačajnijih autora jugoslovenskog Crnog talasa. Kroz ovaj program, festival ima cilj da prikaže i podrži najhrabrije i najznačajnije filmove sa Balkana, ali i da podstakne dijalog među autorima iz regiona. Selektor programa „Buđenje Balkana“ je Darko Bajić.

Uroš Tomić je o predstojećem festivalu rekao: „Balkanski festival filmske režije pokrećemo iz uverenja da reditelj predstavlja ključnu instancu u stvaranju filmova. U savremenom medijskom svetu, posebno u vremenu televizijske hiperprodukcije, ta uloga se sve više zanemaruje ili delegira. Reditelj se sve češće svodi na izvršioca tuđe vizije. Želimo da podsetimo i publiku i kolege da režija nije samo zanatski postupak, već prostor autorske slobode i odgovornosti. Potreba za reafirmacijom rediteljske pozicije nije nostalgična, već nužnost profesionalnog i etičkog razjašnjenja uloge filmskog autora. Ovaj festival je ujedno i prilika da se posle dužeg perioda vratimo bioskopu. U vremenima važnih i turbulentnih društvenih dešavanja, bioskop ne mora biti shvaćen samo kao mesto zabave i zbog toga potisnut – on može ostati prostor za dublje promišljanje, dijalog i drugačije poglede na svet.“

Međunarodni takmičarski program „Misterije filma“ je selekcija inspirisana stvaralaštvom slavnog reditelja Dušana Makavejeva, a glavna nagrada nosi ime ovog legendarnog autora. U ovom stilski raznolikom programu festival traga za autorima sličnim Makavejevu – onima koji se kroz svoje filmove bave temama od usamljenosti i otuđenja, političke represije do oslobođene seksualnosti. U selekciji su reditelji iz različitih delova sveta koji pomeraju granice moralnih i narativnih konvencija, kombinujući filmske žanrove i forme na jedinstven način. To može biti otkačena komedija, ekscentrična ljubavna priča sa klasičnijom naracijom, ili snažno metaforička drama koja kombinuje fikciju sa dokumentarnim materijalom. BFFR traga za autorima koji, poput Makavejeva, veruju da film može istovremeno biti duhovit, komunikativan i zabavan, dok se bavi duboko egzistencijalnim temama i ljudskim dramama. Selektor ovog programa je Uroš Tomić.

Balkanski takmičarski program “Povratak žanru” ističe činjenicu da nakon decenija dominacije festivalskog filma, autori sa Balkana sve hrabrije i slobodnije posežu za žanrom – ne iz komercijalne kalkulacije, već iz potrebe da kroz prepoznatljive forme pričaju nove, uzbudljive i stilski precizne priče. Ova selekcija okuplja filmove koji se svesno i vešto oslanjaju na žanrovske obrasce – ali ih istovremeno savijaju, remete i osvežavaju. Od trilera, sportskih drama i muzičkih filmova, do crnih komedija, horora i filmova koji prepliću više žanrova – ovo je selekcija u kojoj žanr nije okvir, već alat za slobodu izraza.

Selektor Balkanskog takmičarskog programa „Povratak žanru“, reditelj Vinko Brešan, o novom filmskom festivalu je rekao: “Na Balkanskom festivalu filmske režije i redatelja, osim slavljenja talenta, važan element jest i stavljanje akcenta na zanat, vještinu, znanje korištenja raznovrsnih alata pri režiranju filma. Na ovom Festivalu dobio sam zahvalan zadatak selektora sekcije koja obraća pažnju na žanr, odnosno žanrovski film. Naravno, odabrao sam filmove čijim autorima žanr nije bio cilj već isključivo sredstvo, alat da ispričaju priče koje nas se tiču. Oni tim filmovima dokazuju zašto je film najpopularnija umjetnost. Balkanski festival filmske režije tako predstavlja redatelje koji su pravi majstori pripovijedanja i vjerujem kako će publika uživati u njihovim filmovima.“

Nagrada za najbolji film u svakoj selekciji biće dodeljena reditelju pobedničkog filma. Pored glavne nagrade, žiri će dodeliti i Specijalnu nagradu žirija za izuzetno ostvarenje u jednoj od sledećih oblasti: gluma, scenario, montaža, kamera, muzika, scenografija, kostimografija ili dizajn zvuka.