Patrijarh Porfirije ustoličen u Pećkoj patrijaršiji

Patrijarh Porfirije ustoličen je u Pećkoj patrijaršiji, a u drevni sveti tron arhiepiskopa pećkih i Patrijaraha srpskih uveli su ga najstariji arhijereji – mitropolit dabrobosanski Hrizostom i mitropolit crnogorsko – primorski Joanikije.

Mitropoliti su uručili 46. patrijarhu i 57. poglavaru Srpske pravoslavne crkve simbole patrijarha – panagiju, odnosno ikonu koju episkop nosi na prsima, a na kojoj je predstavljena Bogorodica sa malim Hristom na rukama, dok je na drugoj strani Isus Hristos ili Sveta Trojica u vidu tri anđela, zatim žezal – štap i svečanu odeždu – zelenu mandiju.

Uvođenje u tron pratili su povici prisutnih aksios (dostojan), a ovim činom, po vekovnoj tradiciji SPC, zaokružen je proces Porfirijevog preuzimanja dužnosti srpskog prvojerarha.

Patrijarh Porfirije nasledio je na tronu Svetog Save, prvog arhiepiskopa SPC, patrijarha Irineja koji je preminuo 20. novembra 2020. godine.

Izabran je za patrijarha na Saboru Srpske pravoslavne crkve održanog 18. februara 2021, a dan kasnije uveden je u najsvetiji tron arhiepiskopa pećkog, mitropolita beogradsko-karlovačkog i patrijarha srpskog u Sabornoj crkvi u Beogradu čemu je prisustvovao predsednik Srbije Aleksandar Vučić i drugi visoki zvaničnici Srbije i iz regiona, kao i predstavnici drugih verskih zajednica.

Patrijarh Porfirije je na Kosovo i Metohiju stigao u petak kada je prvo posetio Prizren, a u kasnim večernjim satima stigao je u Pećku patrijaršiju – tradicionalno sedište u kojoj su vekovima ustoličavani srpski patrijarsi, a ujedno i naziv za Srpsku patrijaršiju, odnosno Srpsku pravoslavnu crkvu i to u periodu od 1346. do 1766. godine kada je kao pomesna crkva imala stepen patrijaršije i svojstvo autokefalnosti.

Sedište Pećke patrijaršije je bilo u Pećkom manastiru, a osnovni naslov poglavara bio je arhiepisop pećki i patrijarh srpski.

Istorija Pećke patrijaršije deli se na tri perioda i to tako da prvi obuhvata period od 1346. do 1463. godine, zatim od 1463. do 1557. i od 1557. do 1766.

Autokefalnu Srpsku arhiepiskopiju 1219. godine ustanovio je Sveti Sava, a ta srednjevekovna Srpska arhiepiskopija naziva se Žičkom, odnosno Pećkom ili Žičko-pećkom arhiepiskopijom i obuhvatala je sve episkopije na području Srpske kraljevine.

U vreme stvaranja Srpskog carstva uzdignuta je 1346. godine na stepen patrijaršije, a na saboru koji je održan u Skoplju, srpski arhiepiskop Joanikije II je proglašen za prvog srpskog patrijarha, sa prestolom u Pećkom manastiru.

Krajem 14. veka i tokom 15. veka, sve episkopije potpale su pod novouspostavljenu tursku vlast, a period borbe za opstanak Pećke patrijaršije započeo je nakon smrti srpskog patrijarha Arsenija II, 1463. godine.

Borba za obnovu Pećke patrijaršije uspešno je okončana 1557. godine i to izborom srpskog patrijarha Makarija, rođaka Mehmed-paše Sokolovića.

Dva veka nakon toga, česti ustanci i seobe Srba iz Osmanskog carstva oslabile su srpsku crkvu i uzdrmale samostalnost Pećke patrijaršije koju su 1766. godine uspeli da ukinu fanarioti zajedno sa turskim vlastima.

Pećka patrijaršija je ponovo uspostavljena 1920. godine, a prvi patrijarh koji je u Pećkom manastiru ustoličen, nakon obnavljanja patrijaršije, je patrijarh Dimitrije i to 24. avgusta 1924. godine.

Kasnije su u Pećkoj patrijaršiji ustoličeni i njegovi naslednici na tronu Svetog Save – patrijarh Varnava 6. jula 1930, patrijarh Gavrilo početkom avgusta 1938, patrijarh German 29. maja 1960, patrijarh Pavle u julu 1994. godine i patrijarh Irinej u oktobru 2010.

Patrijarh Porfirije ustoličen je u Pećkoj patrijaršiji, a u drevni sveti tron arhiepiskopa pećkih i Patrijaraha srpskih uveli su ga najstariji arhijereji – mitropolit dabrobosanski Hrizostom i mitropolit crnogorsko – primorski Joanikije.